Her yıl 10 Aralık, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1948 yılında kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin (İHEB) yıl dönümü olarak kutlanır.
İnsan Hakları Günü, sadece bir anma değil, aynı zamanda dünya üzerindeki her bireyin doğuştan sahip olduğu onur ve değerin altını çizen, insaniyetin ortak vicdanını temsil eden bir taahhüttür. Bu Bildirge, ırk, renk, din, cinsiyet, dil, siyasal ya da başka bir görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğum ya da başka bir ayrım gözetmeksizin herkesin eşit olduğunu dünyaya ilan eden çığır açıcı bir belgedir.
Hakların Evrenselliği ve Dokunulmazlığı
İnsan haklarının temel taşı, onların evrensel ve devredilemez oluşudur. Bu haklar, belirli bir coğrafyaya, kültüre ya da siyasi rejime bağlı değildir; her insan, sadece insan olduğu için bu haklara sahiptir. Yaşama hakkından özgürlüğe, düşünce ve ifade özgürlüğünden adil yargılanma hakkına kadar tüm maddeler, birbiriyle bağlantılı ve ayrılmaz bir bütünü oluşturur. Bir hakkın ihlali, zincirleme bir reaksiyonla diğer hakları da tehlikeye atar. Bu nedenle, insan haklarının korunması, bireyin varoluşunu ve onurunu güvence altına almanın ilk adımıdır.
İhlaller ve Sessiz Kalınan Acılar
Bildirge'nin üzerinden onlarca yıl geçmesine rağmen, insan hakları ihlalleri maalesef dünyanın birçok köşesinde acı bir gerçeklik olarak devam etmektedir. Savaşlar, siyasi baskılar, ekonomik eşitsizlik ve sistematik ayrımcılık; milyonlarca insanın temel haklarından mahrum yaşamasına neden olmaktadır. İşkence, zorla kaybetme, nefret söylemi ve yoksulluk gibi küresel sorunlar, İHEB'in idealize ettiği dünyanın çok uzağında olduğumuzu göstermektedir. Bu karanlık tablo, sadece mağdurların değil, tüm insanlığın ortak utancıdır.
Sorumluluk Zinciri: Devletten Bireye
İnsan haklarının korunması, öncelikle devletlerin görevidir; zira devletler, Bildirge'deki taahhütleri yerine getirmekle yükümlüdür. Ancak sivil toplum kuruluşları, aktivistler ve medya da bu zincirin kritik halkalarını oluşturur. Hak ihlallerine karşı ses çıkarmak, ayrımcılığa karşı durmak ve adalet arayışında olmak, her bireyin ahlaki sorumluluğudur. İnsan hakları savunuculuğu, yalnızca büyük meydanlarda değil, günlük hayatımızdaki küçük eylemlerle, ötekileştirilenin yanında durarak başlar.
Ulaşılacak Ideal ve Sürekli Mücadele
İnsan Hakları Günü, bir son nokta değil, sürekli devam eden bir mücadele için bir başlangıç noktasıdır. Tam ve eksiksiz insan haklarına saygının sağlandığı bir dünya, henüz ulaşılması gereken bir idealdir. Bu hedefe varabilmek için, kazanılan hakları koruma bilinciyle hareket etmeli ve dünyanın neresinde olursa olsun, haksızlığa uğrayan her bir bireyin sesine kulak vermeliyiz. Unutmayalım ki, insan hakları, hepimizin güvencesidir; bu güvenceye sahip çıkmak, en temel insani görevimizdir.
