Sektör Gazetesi Genel Koordinatörü Emre Saçlı ve www.sektorgazetesi.com.tr editörlerinden Ayşenur Yılmaz’a süreç hakkında bilgi veren Salihli Turizm Derneği Onursal Başkanı Mustafa Uçar, önemli değerlendirmelerde bulundu.
“SARDES, SADECE BİR ANTİK KENT DEĞİL”
Uçar, Sardes’in dünya tarihi açısından büyük bir öneme sahip olduğunu vurgulayarak, Lidyalılar hakkında tarih kitaplarında yeterince bilgi bulunmamasından yakındı. “Tarih kitaplarında Lidyalılar için sadece ‘ilk altın parayı basan uygarlık’ deniyor ama bu yeterli değil,” diyen Uçar, paranın Lidyalılar tarafından icat edilip darbedilmesinin, dünya tarihinde ticaretin doğuşuna neden olduğunu hatırlattı.
Paranın icadıyla birlikte pazar yerleri, çarşılar, perakendecilik gibi kavramların ortaya çıktığını söyleyen Uçar, Lidyalıların ticareti kolaylaştırmak için “Altın Yolu” adı verilen bir karayolu yaptığını, bu yolun daha sonra Persler tarafından fethedilerek “Kral Yolu” adını aldığını anlattı.
LİDYA: İLKLERİN VE KAYBEDİLEN DEĞERLERİN COĞRAFYASI
“İlklerin kenti” olarak tanımladığı Sardes’te tiyatro sanatının başladığını, dama ve satranç gibi oyunların ortaya çıktığını ifade eden Uçar, bugün Hollanda ile özdeşleşen lalenin ana vatanının da Sardes olduğunu belirtti. Lale soğanlarının Osmanlı döneminde Manisa’ya, oradan da İstanbul’a götürüldüğünü; daha sonra ise Hollandalı bir elçi aracılığıyla Avrupa’ya taşındığını dile getiren Uçar, “Bugün lale denilince Hollanda akla geliyor ama gerçek hikaye burada başladı” dedi.
Sardes’te 128 çeşit bitkinin yetiştiğini, bölgede ilk parfüm ve kozmetik ürünlerinin üretildiğini, bankacılık sisteminin temellerinin atıldığını belirten Uçar, Lidya topraklarının kültürel zenginlik açısından eşsiz bir hazine barındırdığını söyledi.
ANADOLU’NUN PİRAMİTLERİ: BİN TEPELER
UNESCO listesine dahil edilen bir diğer önemli yer olan Bin Tepeler Lidya Tümülüsleri hakkında da bilgi veren Uçar, bu mezar yapılarının “Anadolu Piramitleri” olarak adlandırıldığını söyledi. Uçar, “Avrupa’nın en yüksek tümülüsü, Kral Alyattes’in oğlu Krezüs’a ait bu bölgede yer alıyor” diyerek tümülüslerin büyüklüğünün, ölen kişiye duyulan sevgi ve saygının bir göstergesi olduğunu aktardı. “Toprağı bol olsun” deyiminin kökeni de bu gelenekten geliyor” dedi.
“BU TOPRAKLAR DÜNYA TARİHİNİ DEĞİŞTİREBİLİR”
MÖ 17 yılında bölgede meydana gelen 7.9 büyüklüğündeki büyük depremin sadece Sardes’i değil, 12 antik şehri yerle bir ettiğini belirten Uçar, “Bu şehirleri gün yüzüne çıkarmak gerekiyor” diyerek arkeolojik kazıların önemine dikkat çekti.
Sardes ve Bin Tepeler’in UNESCO listesine dahil edilmesinde birçok kurumun emeği olduğunu belirten Uçar, sürece katkı sağlayan kazı başkanları, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Manisa İl Kültür Müdürlüğü, Sektör Medya, sivil toplum örgütleri, otelciler ve lokantacılara teşekkür etti.
Uçar, sözlerini şu ifadelerle tamamladı:
“Manisa bölgesi bilimsel ve kültürel çalışmalarla desteklenirse, dünya tarihini değiştirecek potansiyele sahip. Sardes, Ege’nin tam kalbinde yer alıyor. Önümüzdeki 15-20 yıl içerisinde Ege Bölgesi turizmin kalbi haline gelecek.”
